17 sierpnia – 31 grudnia 2012r.

Wystawa przygotowana przez Muzeum Miedzi w Legnicy po raz pierwszy pokazuje niemal 200- letnią tradycję wzorniczą, z której czerpie współczesna Warszawska Fabryka Platerów Hefra.  Na ekspozycji prezentowane są przykłady rzemiosła, które tworzą dziedzictwo artystyczno-przemysłowe legnickiej firmy, wytworzone w słynnych  zakładach warszawskich: „J. Frageta” oraz „Braci Henneberg”.

Dzieje Warszawskiej Fabryki Platerów Hefra rozpoczynają się w 1824r. od założenia przez przemysłowców francuskich, Alfonsa i Józefa Frageta, jednej z pierwszych i najnowocześniejszych wytwórni, produkującej srebrną i platerowaną galanterię stołową.    

Fabryka „Braci Henneberg”, jest drugą firmą, do której odwołuje się Hefra.  Zakład został założony w 1856r. przez Józefa Henneberga, wcześniej cyzelator u „J. Frageta” oraz Stanisława Czajkowskiego, brązownika z zakładu „Braci Łopieńskich”.  Ostatecznie szyld „Bracia Henneberg” ukształtowali wspólnicy: Juliusz Henneberg oraz jego brat Stanisław Karol.

Od samego początku istnienia tych wytwórni, jej założyciele dbali o wysoką jakość, najlepsze materiały i najnowsze technologie. Przejawem tych dążeń było opracowanie nowych stopów metalowych do produkcji sztućców, bielnik ( biały metal) oraz nikora (stal nierdzewna).  

Fabryki posiadały własne modelarnie, gdzie pracowali wybitni artyści m.in. Antoni Kurzawa (rzeźbiarz), Jan Kryński (rzeźbiarz i projektant), Stanisław Jagmin (rzeźbiarz), Julia Keilowa (metaloplastyk i rzeźbiarka), Bolesław Jeziorański (rzeźbiarz), Franciszek Habdas (rzeźbiarz i architekt), którzy tworzyli projekty i trendy stylistyczne. Oryginalne warszawskie wzornictwo przemysłowe, zyskało uznanie w kraju i za zagranicą, czego dowodzą liczne nagrody, a przede wszystkim sieć firmowych sklepów (Kijów, Petersburg, Ryga, Odessa, Konstantynopol, Ateny, Kair, Rio de Janerio, Szanghaj i Teheran).  

Na wystawie prezentujemy wyroby, które powstały z myślą o dekoracji m.in. stołów w pałacach, dworach ziemiańskich, w mieszkaniach oraz instytucjach publicznych. Warto pamiętać, iż dawna zastawa była znacznie bogatsza od współczesnej. Tworzyły ją rozmaite łyżki, łyżeczki (do ryb, deserowe, do lemoniady, kruszonu, lodów, cukru), widelce, widelczyki ( do raków, ryb ostryg, sardynek, arbuza, zakąsek) szczypce do cukru, łopatki (do kawioru, pasztetu), nóż do pomarańczy, koziołki, etażery, patery, żardiniery, koszyki i wiele innych przedmiotów użytkowych i zdobniczych.

Popularność wyrobów  „Fraget”a i „Braci Henneberg” zachowała się do wybuchu II wojny światowej.  Po 1945 r. fabryki zostały na krótko uruchomione przez dawnych pracowników.  Dwa lata później wytwórnię „J. Frageta”, decyzją władz, włączono do Spółdzielni „Metal”, natomiast fabryka „Braci Henneberg” została upaństwowiona i połączono ją z przedwojenną firmą „Bracia Wolscy”, zmieniając jej nazwę na: „Warszawską Fabrykę Sreber”. 1 stycznia 1965 r. na podstawie rozporządzenia ministra przedsiębiorstwo została połączona z byłym zakładem „J. Frageta”, tworząc Warszawską Fabrykę Platerów Hefra, której nazwę ukształtowano zestawiając początkowe litery nazwisk dawnych właścicieli fabryk: He-nneberg i Fra-get.

Wytwórnia, w latach 2000-2002 r. z powodu złej kondycji finansowej została przejęta przez Fundusz Inwestycji Kapitałowych KGHM Metale S.A. w 2002r. Równocześnie zdecydowano o przeniesieniu firmy do Legnicy i połączeniu jej z istniejącą wówczas Fabryką Nakryć Stołowych Lefana (1945-2000).
Na wystawę użyczyły zabytki instytucje muzealne: Muzeum Narodowe w Warszawie, Muzeum Historyczne m. st. w Warszawie, Muzeum Woli w Warszawie, Muzeum Mazowieckie w Płocku, Muzeum im. Jerzego Dunin-Borkowskiego w Krośniewicach, a także Dom Aukcyjny Ostoya, prywatni kolekcjonerzy: Mark Sosenko i Adam Leja oraz  zbiory Muzeum Miedzi w Legnicy.

Otwarcie wystawy - 17 sierpnia 2012r.

Fot. Ewa Berdys