28.09-31.12.2011

Chile jest obecnie niekwestionowanym, największym producentem i eksporterem miedzi na świecie. Znajdują się tam bogate złoża miedzi, których zapas szacuje się na 200 mln ton. Odpowiada to ok. 30 % rozpoznanych światowych rezerw tego metalu. Największa cześć tych złóż leży na terenie trudno dostępnej pustyni w północnych częściach kraju – w Atacamie.

Pojedyncze złoża miedzi znajdują się także na południe od stolicy Santiago. Udział Chile w światowej produkcji miedzi stale wzrasta z 14,4 % w 1950 roku, do 23,4 % w roku 1994. W 1998 roku pierwszy raz przekroczyła granicę 30 %. Obecnie udział Chile wynosi 35 % (w 2010 r. było to 5,52 mln ton miedzi) z czego największy producent CODELCO dostarcza 30 %. Poza miedzią firma ta wydobywa także molibden. Chile posiada jedno z najbogatszych złóż tego metalu na świecie, używanego do produkcji wysokiej jakości stali.

Górnictwo w Chile rozpoczęło się jeszcze przed przybyciem Hiszpanów w XVI wieku. Jednak związane one było bardziej ze złotem niż z miedzią.  W 1810 roku kiedy Chile uzyskiwało niepodległość wielkość produkcji miedzi wynosiła już ok. 19 000 ton. W 1838 r. powstała w północnej części kraju w miejscowości Coquimbo szkoła górnicza, której brakowało jednak dobrych profesorów. Wówczas władze chilijskie zwróciły się do paryskiej uczelni – Sorbony z prośbą o skierowanie do ich uczelni odpowiednich wykładowców. Rządowi w Chile jako wybitny specjalista został polecony Ignacy Domeyko - absolwent Uniwersytetu Wileńskiego i Sorbony, przyjaciel Adama Mickiewicza i członek Filaretów. Domeyko przybył do Coquimbo 3 czerwca 1838 r. Postawił on na bardzo wysokim poziomie szkołę górniczą, dając państwu rzesze doskonale przygotowanych górników. Był ponadto twórcą i rektorem (przez 16 lat) pierwszego uniwersytetu w stolicy Chile – Santiago. Dokonał on szeregu wypraw badawczych w tym słabo poznanym kraju, opracował pierwszą mapę geologiczną Chile i napisał szereg prac o budowie Andów. Pierwszy opisał różnorodne bogactwa mineralne Chile, jako pierwszy opisał nowe minerały: arketyt, amiolit i domeykit (arsenek miedzi). Dziś w Chile jego imię nosi miasto w centralnej części kraju oraz pasmo górskie Cordillera de Domeyko.

W drugiej połowie XIX w. nastąpił spadek wydobycia rud miedzi, natomiast wzrosło wydobycie węgla. Sytuacja poprawiła się wraz z początkiem XX wieku. Dwie wojny światowe spowodowały ogromny wzrost popytu na miedź. W chilijskie kopalnie miedzi w El Teniente i Chuquicamata zaczęły inwestować głownie firmy z USA. Do 1951 roku przemysł miedziowy tego kraju znajdował się całkowicie w rękach zagranicznego kapitału. Umowa Waszyngtońska podpisana w 1951 r., przywracała Chile 20 % produkcji miedzi, dzięki czemu rząd chilijski zwiększył przychody z działalności górniczej. W 1955 roku chilijski Senat wprowadził wiele przepisów mających na celu zagwarantowanie minimalnego dochodu rządowi chilijskiemu i wspierania inwestycji dużych przedsiębiorstw w sektorze górnictwa. W tym celu, 5 maja tego samego roku utworzono Departament Miedzi, agencję rządową, której zadaniem było nadzorowanie i udział w rynku miedzi na całym świecie. Kolejnym krokiem prowadzącym do zwiększenia udziału w wydobyciu własnych złóż, była ustawa z 1966 r., nakazująca utworzenie spółki pomiędzy rządem Chile i zagranicznymi przedsiębiorstwami z 51% udziałem w produkcji. Pozostałe 49% znajdowało się w rękach dawnych właścicieli: kopalnia El Teniente - Braden Copper Company, spółka zależna Kennecott Corporation, kopalnie Chuquicamata i El Salvador – Anaconda Copper Company. Przemiany polityczne po dojściu do władzy prezydenta Salvadora Allende w Chile doprowadziły do wywłaszczenia w 1971 r. amerykańskich właścicieli kopalń miedzi i ich pełnej nacjonalizacji.
Na mocy ustawy nr 1350 opublikowanej 28 lutego 1976 r. z utworzono Corporación Nacional del Cobre de Chile (CODELCO). Jest to w pełni państwowa firma powstała dzięki przejęciu zagranicznych spółek zajmujących się dotąd eksploatacją chilijskich złóż. Jej podstawowym przedmiotem działalności jest poszukiwanie i eksploatacja surowców mineralnych z miedzi i produktów ubocznych, a także rozwijanie nowych technologii w górnictwie i hutnictwie miedzi. Siedziba CODELCO znajduje się w stolicy kraju – Santiago. Firma kierowana jest przez siedmioosobową radę nadzorczą mianowaną przez Prezydenta Republiki.  
Firma prowadzi eksploatację najbogatszych na świecie złóż miedzi w trzech rejonach - na północy kraju, na pustyni Atacama (Chuquicamata, Radomiro Tomić,), w rejonie Potrerillos (El Salvador) i w pobliżu stolicy Santiago (El Teniente, Andina)

Chuquicamata

Kopalnia położona jest 1700 km na północ od Santiago i 17 km od Calamy, na wysokości 2800 m n.p.m. Tutejsze złoże znane było już wiele wcześniej przed ekspansją kolonialną. Z dobrodziejstwa ziemi przez wieki korzystali zamieszkujący ten region Indianie Chuqui (znani również jako Chucos). Nazwa Chuquicamata oznacza, w języku aymara, „ziemia Indian Chuqui”.
Złoże w Chuquicamata na chilijskiej części pustyni Atacama, przedstawia system żył w skale podobnej go granitu. Wskutek procesów hydrotermalnych skały te zostały przeobrażone i przekształcone. Warstwy kruszconośne występują na niewielkich głębokościach dlatego stosuje się tutaj głównie eksploatację odkrywkową. Zasoby miedzi w złożu zaliczają się do najbogatszych na świecie. Zawartość miedzi w rudzie waha się od 0,6 do 0,9 %. W eksploatowanych tuż pod powierzchnią złożach dochodziła ona do 1,75 %.
Chuquicamata jest drugą największą kopalnią odkrywkową na świecie, a zarazem największą tego typu kopalnią miedzi. Jej pole eksploatacyjne ma kształt eliptyczny o powierzchni 800 ha (około 4,5 km długości, 3,5 szerokości i 1,25 km głębokości). Pod koniec XIX wieku eksploatacją złoża zajmowało się tutaj wiele drobnych firm. W 1912 roku firma Chile Exploration Company (Chilex) nabyła prawo do eksploatacji złóż mineralnych i rozpoczęła wydobycie 18 maja 1915 r. W latach 20-tych XX w., większość udziałów w kopalni przejęła firma Anaconda Copper Company. Po nacjonalizacji chilijskich kopalń weszła w skład zakładów górniczych i hutniczych zarządzanych przez CODELCO. Obecnie z kopalni Chuquicamata uzyskuje się ok. 1 400 000 ton koncentratu rocznie, z którego produkuje się od 400 000 do 500 000 t miedzi w postaci anod.
Na terenie kopalni pracuje ok. tysiąca osób w systemie trzyzmianowym i ponad 100 ciężarówek górniczych Euclid, monitorowanych przez system GPS. Osiągają one maksymalna prędkość 60 km/h, mają wysokość 6,5 m, szerokość 7 m i 12 m długości. Waga takiej ciężarówki przekracza 100 ton. Każda może dziennie przewieźć 360 ton materiału.
Osiem kilometrów na północ od Chuquicamaty znajduje się odkrywkowa kopalnia Radomiro Tomić.  Jej nazwa pochodzi od polityka Radomiro Tomić’a, który był zagorzałym obrońcą "chilijskiej miedzi". Mimo, że tutejsze złoże zostało odkryte w 1950 roku, to kopalnia rozpoczęła działalność w 1995 roku.
Najnowszym oddziałem wchodzącym w skład CODELCO jest zakład górniczy Minera Gaby (Gaby). Położony jest 50 km na południowy-wschód od Chuquicamaty i funkcjonuje on od 2008 r. Jego zdolność produkcyjna wynosi 165 000 t katod rocznie.  

El Teniente

Kolejnym wielkim złożem chilijskim jest złoże El Teniente, oddalone o kilkanaście kilometrów od stolicy Santiago. Tutaj obszar kruszconośny zbudowany jest z szeregu nieregularnych soczewek, tkwiących w zlepieńcach skał wylewnych. Podziemna kopalnia El Teniente jest najstarszą kopalnią wchodzącą w skład CODELCO. Została uruchomiona przez Amerykanina Williama Bradena, który uzyskał 20 kwietnia 1905 r., pozwolenie na eksploatacje złoża.  Od 1909 r. kontrolę nad pracami górniczymi przejęła firma Guggenheim Exploration Co., a od 1915 firma Kennecott Corporation. Pierwszy właściciel kopalni na jej potrzeby wybudował górnicze miasto Sewell, położone w Andach, na wysokości ponad 2000 m. Miasto, położone na stromym terenie, rozwijało się wokół szerokich, centralnie umiejscowionych schodów, wznoszących się od stacji kolejowej zbudowanej w 1911 r. U szczytu rozwoju w latach sześćdziesiątych Sewell liczyło 15000 mieszkańców, jednak od lat osiemdziesiątych opustoszało. Obecnie Sewell wykorzystywane jest jako obszar przemysłowy dla firmy CODELCO.
W El Teniente oprócz podziemnej kopalni znajduje się także zakład wzbogacania rud. Produkuje on 1,5 milionów ton koncentratu miedzi rocznie (o zawartości 27% miedzi). Niemal cała jego produkcja (1,3 mln t) kierowana jest do przetopu w hucie Celetones.  Uzyskuje się tam 250 000 t anod i 120 000 t miedzi rafinowanej.

Andina

Znane od 1920 r. złoże Rio Blanco znajduje się 50 km na północ od Santiago i położone jest w Andach na wysokości od 3800 do 4000 m n.p.m. W 1967 r. amerykańska firma Cerro Corporation zajęła się przygotowaniami do jego eksploatacji.  Trzy lata później rozpoczęto podziemne wydobycie i przeróbkę rud miedzi. Początkowo wydobywano 10 000 ton rudy dziennie. Po dokonaniu niezbędnych inwestycji, w 2010 r. osiągnięto 92 000 t. dziennie. Uzyskiwany koncentrat o zawartości od 28% miedzi, wykorzystywany jest w hutach miedzi Ventanas i Potrerillos (El Salvador).

EL Salvador

Ta kopalnia wraz z kompleksem hutniczym leży ok. 1000 km na północ od Santiago. Kopalnia El Salvador znajduje się w Andach na wysokości 2400 m n.p.m., a huta Potrerillos na wysokości 2900 m. Złoże powstało w wyniku intruzji olbrzymich mas porfiru w wapienie, piaskowce i inne skały. Porfiry są silnie spękane, obecne w nich szczeliny wyznaczały drogi roztworom mineralizującym i określiły granice obszaru kruszconośnego. Rozwój tego górskiego kompleksu rozpoczął się po 1920 roku, kiedy znajdował się on w rękach Anaconda Copper Company.  Firma ta wprowadziła dużo udogodnień, związanych z doprowadzeniem tam wody oraz energii elektrycznej. Oprócz dróg, zajęła się budową linii kolejowej. Kopalnia El Salvador rozpoczęła swoją działalność w 1959 r. Zarówno tutaj jak i w odległych od niej o 40 km na północ złożach Mina Vieja prowadzi się głównie eksploatację podziemną. El Salvador jest najmniejszą kopalnią należącą do CODELCO z najmniejszymi rezerwami rudy oraz z najniższą zawartością miedzi w rudzie (0,6%).

Wystawa powstała dzięki ogromnej pomocy Pana Alexandra Leibbrandta z CODELCO.