CUPRIFODINA IN MONTIBUS

Miedzianka - 700 lat dziejów górniczego miasta

W 2011 roku obchodzimy siedemsetną rocznicę pierwszej wzmianki o Miedziance. W dokumencie z 1311 r., wystawionym przez książąt Bernarda i Henryka VI, jako świadka wymieniono Alberta Baiera de Cuprifodina in montibis. Określenie to odnieść należy do kopalni miedzi, bądź może osady górniczej, znajdującej się na terenie obecnej Miedzianki. Jest to tym samym najstarsza informacja o górnictwie tego kruszcu nie tylko na Dolnym Śląsku, ale także na terenie Polski.

Miedzianka, dziś niewielka miejscowość w pobliżu Jeleniej Góry, od XIV w. była jednym z głównych dolnośląskich ośrodków górniczo-hutniczych. W roku 1519 osada uzyskała od króla Ludwika Jagiellończyka przywileje miejskie oraz status wolnego miasta górniczego. W 1539 r. ówczesny właściciel Miedzianki - sekretarz króla Zygmunta Starego, Jost Ludwik Decjusz - wydał dla miasta ordynację górniczą.

Na przełomie XVIII i XIX wieku wydobycie rudy miedzi znacznie spadło. Jeszcze w XIX w. próbowano zintensyfikować prace wydobywcze, jednak wysiłki te nie przyniosły oczekiwanych rezultatów. W 1927 r. zamknięto w Miedziance ostatnią działającą kopalnię - szyb eksploatacyjny „Adler”. Oprócz górnictwa mieszkańcy zajmowali się m.in. tkactwem. W mieście istniał znany browar Georga Franzky’ego, produkujący piwo Kupferberger Gold.


Po zakończeniu II Wojny Światowej Miedzianka stała się przedmiotem szczególnego zainteresowania ze strony władz radzieckich i polskich. Powodem tego była ruda uranowa, którą poszukiwano i eksploatowano tu w latach 1948 - 1951. Pod wpływem prowadzonych w sposób rabunkowy prac, w mieście zaczęły występować szkody górnicze, w wyniku zaniedbań zniszczeniu uległa także znaczna część budynków. Na przełomie lat 60-tych i 70-tych rozpoczęto przesiedlenia mieszkańców Miedzianki. W 1972 r. Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej we Wrocławiu podjęło uchwałę o likwidacji istniejących zagrożeń górniczych, będącą de facto decyzją o likwidacji miejscowości.

Wystawa czynna od 7 października 2011r.

Fot. Dariusz Berdys