Pierwotna lokalizacja: Plac Przyjaźni Polsko-Radzieckiej (ob. Plac Orląt Lwowskich)
Konstanty Rokossowski (1896-1968) urodził się w Warszawie w ubogiej polskiej rodzinie szlacheckiej. Po wybuchu I wojny światowej w 1914 r. został zmobilizowany do armii carskiej. Od 1918 r. walczył w szeregach Armii Czerwonej. Stopniowo awansował na kolejne stanowiska dowódcze. W 1937 r., w okresie stalinowskich czystek w armii, oskarżony o szpiegostwo na rzecz Polski i Japonii, został uwięziony. Zwolniony w 1940 r. Po wybuchu wojny z III Rzeszą w 1941 r. wyróżnił się jako wybitny dowódca. Brał m.in. udział w obronie Moskwy. Walczył pod Stalingradem, następnie pod Kurskiem w 1943 r. W 1944 r. mianowany został marszałkiem Związku Radzieckiego. Brał udział w zdobywaniu Berlina.
W latach 1945-1949 Konstanty Rokossowski był pierwszym głównodowodzącym Północnej Grupy Wojsk Armii Radzieckiej. W Legnicy marszałek zajmował dom przy ul. Łukasińskiego 3. W 1949 r. Rokossowskiego podniesiono do stopnia marszałka Polski. Z tego powodu w propagandzie Polski Ludowej określany był mianem „marszałka dwóch narodów”, polskiego i radzieckiego. W latach 1949-1956 pełnił funkcję ministra obrony w Polsce. W wyniku społecznych protestów 1956 r., został zdymisjonowany i powrócił do ZSRR. Rokossowski był honorowym obywatelem wielu polskich miast, m. in. od 1949 r. Legnicy.
W Legnicy pierwszy pomnik upamiętniający Rokossowskiego powstał w 10. rocznicę śmierci marszałka. Autorem projektu był rzeźbiarz Zbigniew Frączkiewicz (ur. 1946 r.). Odsłonięcie pomnika przed Domem Oficera PGW (ob. Wyższe Seminarium Duchowne w Legnicy) miało miejsce podczas oficjalnych uroczystości 60. rocznicy powstania Armii Radzieckiej, 21 lutego 1978 r. Z powodu swojej nieszablonowej formy (głowa osadzona na cokole ze szczeliną), wśród mieszkańców Legnicy nazywany był prześmiewczo „głowonogiem”. Niezadowolenie z wyglądu pomnika okazywało dowództwo radzieckie. W 1986 r. władze miasta dokonały jego demontażu. Rzeźbiarski wizerunek Rokossowskiego projektu Frączkiewicza nie zachował się.
4 listopada 1987 r. odsłonięto drugą wersję pomnika Rokossowskiego, wykonaną wg. projektu Augustyna Dyrdy z Tych (ur. 1926). Ceremonii przewodniczyli: głównodowodzący Zachodniego Kierunku Strategicznego marszałek Nikołaj Ogarkow oraz polski minister spraw zagranicznych Marian Orzechowski. Koszt wzniesienia pomnika wyniósł 8 mln zł. Budowę sfinansowano ze środków zebranych w zakładach pracy, zgromadzonych przez Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Radzieckiej, a także z funduszy Wojewódzkiego Komitetu Ochrony Walk i Pomników.
Nowy monument legniczanie nazywali „jajowcem” lub „półtuszą”. Głównym elementem pomnika była posadowiona na cokole rzeźba Rokossowskiego w ujęciu poniżej bioder. Wojskowy został ukazany jako marszałek dwóch narodów. Ubrany jest w mundur radziecki, na lewej piersi widnieją dwie Złote Gwiazdy Bohatera Związku Radzieckiego, którymi został odznaczony w 1944 i 1945 r. Postać trzyma w ręce polską buławę marszałkowską. Przez pierś biegnie wstęga orderu Virtuti Militari.
Pomnik marszałka Rokossowskiego usunięto 20 października 1992 r. Po kilku latach, figura wypożyczona została do prywatnego Muzeum Armii Radzieckiej i Wojska Polskiego w Uniejowicach k. Złotoryi. Uroczystość odsłonięcia pomnika w nowym miejscu odbyła się 9 maja 2000 r., w 55 rocznicę zakończenia II wojny światowej. Figura powróciła do Legnicy w 2019 r.
Biuletyn Informacji Publicznej