GMACH GŁÓWNY   wrzesień – grudzień 2017

W 2017 r. obchodzimy w naszym mieście Rok Majora Władysława Dybowskiego, oficera Wojska Polskiego, działacza tajnego związku Organizacji Polskiej oraz wiceprezydenta Legnicy. Za swoją działalność konspiracyjną 70 lat temu został skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano.

Władysław Dybowski urodził się 17 maja 1892 r. w Warszawie. Po zdaniu egzaminu dojrzałości rozpoczął studia w Kijowskim Instytucie Handlowym. W czasie pierwszej wojny światowej służył m.in. w 1.Korpusie Wschodnim gen. J. Dowbór-Muśnickiego. Następnie brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. W 1928 r. w stopniu rotmistrza przeszedł w stan spoczynku.

W 1934 r. Dybowski rozpoczął działalność polityczną w Organizacji Polskiej. nazywanej też Organizacją Wewnętrzną. Była ona tajną, wielostopniową i wewnętrznie zakonspirowaną organizacją Stronnictwa Narodowego. Podczas okupacji kontynuował swoją działalność konspiracyjną będąc pracownikiem zakładów Zieleniewskiego w Krakowie. Na ich terenie w 1942 r. powołał Krakowską Brygadę Obrony Narodowej, której członkowie przeważnie rekrutowali się z Organizacji Polskiej i Narodowej Organizacji Wojskowej.

Po wojnie Władysław Dybowski przeniknął do struktur PPR, której władze w sierpniu 1945 r. przeniosły do Legnicy. Tutaj objął funkcję wiceprezydenta miasta. W jego kompetencjach znajdował się bezpośredni nadzór nad wydziałami: Ogólnym, Społecznym i Administracyjno-Prawnym. Jednocześnie prowadził na terenie Legnicy działalność konspiracyjną. Dybowski zbierał informacje m.in. o strukturze Powiatowego UB, MO, Korpusu Bezpieczeństwa Publicznego, a przede wszystkim radzieckiego garnizonu stacjonującego w Legnicy. Swoje raporty na te tematy przesyłał do Krakowa. Trafiały one najpierw do jego syna Konrada Dybowskiego (dowódcy KBON), a następnie za pośrednictwem kierownika Organizacji Polskiej na Kraków do organizacji Wolność i Niezawisłość.

16 października 1946 r. Władysław Dybowski został aresztowany przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa. Po wielomiesięcznych przesłuchaniach i rozprawie sądowej za swoją działalność konspiracyjną został skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano 30 lipca 1947 r. na terenie warszawskiego więzienia na Mokotowie. Wraz z nim zastrzelono jego syna Konrada Dybowskiego oraz ich współpracownika Jerzego Zakulskiego. Do dziś nie wiadomo gdzie spoczywają ich ciała. Prawdopodobnie zostały one potajemnie pogrzebane na terenie obecnego Cmentarza Wojskowego na Powązkach w Warszawie w Kwaterze „Na Łączce”.

Fot. Dariusz Berdys

Wernisaż wystawy 14.09.2017 r.