ŻYDOWSKIE RZEMIOSŁO ARTYSTYCZNE Z MIEDZI I JEJ STOPÓW

Na wystawie prezentujemy kultowe rzemiosło żydowskie, wykonane z metali kolorowych. Większość przedmiotów tworzących unikatową ekspozycję, pochodzi z ponad 20 kolekcji muzealnych.

Wyznawcy wiary mojżeszowej, od wieków żyjący w rozproszeniu wśród innych narodów, uformowali odrębny kanon sztuk plastycznych, który nie tylko stał się wyrazem ich mentalności, ale także pomagał im w zachowaniu własnej tożsamości.

Zabytki tworzące ekspozycję stanowią obiekty, datowane na okres od XVII wieku do lat 30 - tych wieku XX. Do typowych przedmiotów żydowskich, które funkcjonowały w sferze synagogalnej były m.in.: korona na Torę, tarcza na Pięcioksiąg, jad (wskazówka do czytania Tory), menora oraz naczynia do rytualnego obmycia rąk. Natomiast w przestrzeni domowej używano naczyń związanych z ucztą szabasową i sederową, a także balsaminki, lichtarze, świeczniki i lampki chanukowe, pojemniki na owoc etrogu. Przedmioty te wykorzystywano podczas świąt żydowskich. Co tydzień świętowano szabat, a w ciągu roku obchodzono uroczyście Pesach (wiosna), Sukkot ( jesień) oraz Chanukę (czas przesilenia zimowego).

To, co wyróżniało judaika to bogata ornamentyka, wywodząca się z tradycji starotestamentowej, talmudycznej oraz folklorystycznej.  Często wykonywane były one w warsztatach chrześcijańskich, a rzadziej przez Żydów - partaczy (rzemieślników niezrzeszonych w cechu). Dopiero w połowie XIX w. zniesiono prawo, zakazujące Żydom uprawiania rzemiosła. Wystawie towarzyszy katalog.

Wystawa potrwa do marca 2011r.

Fot. Ewa Berdys