HISTORIA TRANSPORTU UROBKU W GÓRNICTWIE

Wystawa przedstawia rozwój transportu urobku na przełomie ostatnich 500 lat. Transport kopalniany był i jest po dziś jednym z najważniejszych zagadnień w górnictwie, o czy może świadczyć fakt że w dzisiejszych kopalniach średnio 25% załogi jest zatrudnionej przy transporcie urobku, materiałów i ludzi.

Wystawa rozpoczyna się od przedstawienia Georgiusa Agricoli, który w połowie XVI w. napisał, składające się z dwunastu ksiąg dzieło DE RE METALLICA będące przez blisko 200 lat jedynym podręcznikiem górnictwa i technologii hutniczej. Jedną z ksiąg Agricola poświęcił zagadnieniu transportu kopalnianego. Z tego dzieła pochodzą liczne reprodukcje drzeworytów prezentowane na wystawie.

Następnie prezentujemy początki transportu poziomego od niecek zrobionych z jednego kawałka drewna, poprzez sanie, taczki, po wózki tzw. "psy węgierskie". Początki transportu pionowego zilustrowane są od prymitywnych kołowrotów po modele olbrzymich konstrukcji kieratowych. Urządzenia kieratowe wykorzystywane były podczas transportu w kopalniach do XIX kiedy wyparły je parowe maszyny wyciągowe. W tej części wystawy znajdują się XVIII i XIX wieczne eksponaty oraz modele pochodzące ze zbiorów Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce i Muzeum w Tarnowskich Górach.

Druga część wystawy prezentuje rozwój transportu poziomego i pionowego związany z rozbudową kopalń i zwiększeniem wydobycia surowców, które miało miejsce od początku XIX wieku. Znajdują się tutaj eksponaty pochodzące ze zbiorów Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu, Muzeum Przemysłu i Techniki w Wałbrzychu, Muzeum w Rybniku a także zbiory Muzeum Miedzi. Pod koniec XIX wieku konie pracujące pod ziemią zaczęto zastępować lokomotywami. Początek XX wieku przyniósł wynalezienie przez polskiego inżyniera Romana Riegera przenośnika wstrząsanego, rozpoczynając tym samym mechanizację odstawy urobku nie tylko w polskim górnictwie. W tej części oprócz modeli przenośników taśmowych prezentujemy wózki, które służyły do transportu urobku w kopalniach węgla i rud miedzi. Wystawę uatrakcyjniają modele współczesnych wozów produkowanych przez Dolnośląską Fabrykę Maszyn ZANAM - LEGMET oraz umieszczony przed budynkiem muzeum kubeł prezentowany dzięki uprzejmości Przedsiębiorstwa Budowy Kopalń PeBeKa w Lubinie, który używany był przy głębieniu szybów do wywozu na powierzchnie materiałów i ludzi. Przed wejściem do muzeum eksponowane są też wozy od transportu materiałów i urobku z nieistniejących już Zakładów Górniczych "Konrad" w Iwinach k. Bolesławca. Wystawę kończą model i fotografie współczesnych wież wyciągowych.

Całości ekspozycji towarzyszą liczne fotografie ze zbiorów Muzeum w Wieliczce i Zabrzu, prezentujące liczne formy transportu kopalnianego.


Otwarcie wystawy - 21.10.2005
Autor wystawy - Marcin Makuch
Czynna do - 11.02.2006