SZTUKA LEGIONÓW

Akademia Rycerska

Październik 2018 - Marzec 2019

Muzeum Miedzi w Legnicy dla uczczenia obchodów 100 Rocznicy Odzyskania przez Polskę Niepodległości zorganizowało wystawę "Sztuka Legionów".

Legiony Polskie były ochotniczą formacją wojskową, tworzoną od 27 sierpnia 1914 roku w oparciu o Austro -Węgry i operacyjnie podporządkowaną dowództwu austriackiemu, politycznie zaś – Naczelnemu Komitetowi Narodowemu, powołanemu do życia 16 sierpnia 1914 roku. Legiony miały walczyć z Rosją.

W szeregach Legionów Polskich służyło ok. 180 malarzy, rzeźbiarzy i grafików. Do Legionów wstąpiło 30 studentów z krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych oraz wielu uznanych już twórców związanych z krakowską sceną artystyczną min: Wincenty Wodzinowski, Kazimierz Młodzianowski, Henryk Kuczek, Włodzimierz Konieczny, Józef Świrysz – Ryszkiewicz. Czyn legionowy wspierali też profesorowie Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie Leon Wyczółkowski i Julian Fałat, którzy przebywali na froncie wołyńskim w charakterze malarzy wojennych.
Trudno przecenić zasługi i wymienić wszystkich legionowych artystów - żołnierzy, wielu z nich wykazało się niemałym talentem wojskowym i osiągnęło stopnie oficerskie. Niektórzy jak Edward Śmigły - Rydz, Henryk Minkiewicz czy Roman Kawecki zostali dowódcami pułków legionowych, a po odzyskaniu niepodległości zrobili kariery w Wojsku Polskim.

Sztuka Legionów, to ekspozycja prezentująca obrazy, rysunki, rzeźby wykonane przez artystów-legionistów. Prace te powstały w czasie I wojny światowej oraz w dwudziestoleciu międzywojennym i stanowią ilustrację wysiłku legionistów w walce o niepodległość.
Poprzez sztukę tworzoną przez artystów-żołnierzy pokazywano wielkość narodu polskiego, pozbawionego swojego bytu politycznego i własnego państwa.

Wśród eksponowanych na wystawie prac znajdują się portrety legionistów autorstwa jednego z najpracowitszych ilustratorów epopei legionowej chorążego Leopolda Gottlieb. Artysta ten służąc w I Brygadzie Legionów Polskich, początkowo przy sztabie, a potem w 5 pułku piechoty, stworzył blisko 1000 portretów i scen rodzajowych z walk legionistów.

Na wystawie dominują portrety legionistów, ale nie brak też przedstawień rodzajowych opowiadających o życiu legionistów, sceny związane z miejscami postojów, kwater czy zniszczeniami wojennymi.

Na szczególną uwagę zasługują prace chorążego Stanisława Janowskiego, zaliczanego do najwszechstronniejszych z artystów-żołnierzy, twórcy swoistego, fotograficznego reportażu wojennego Legionów Polskich, oraz prac malarskich: Autoportret w okopach z 1918 i Rafajłowa z 1919r.
Nie mniejsze zasługi należy przypisać takim artystom jak: Wincenty Wodzinowski, Jan Stebnowski i Jan Rembowski, którzy służąc Ojczyźnie na froncie, służyli swoim talentem utrwalając sceny walki i życia obozowego.

Prace prezentowane na ekspozycji pochodzą z dwóch największych polskich kolekcji sztuki legionowej z Muzeum Narodowego w Krakowie i Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie, a także ze zbiorów prywatnych i z Fundacji im. Tadeusza Kościuszki w Krakowie.

Wystawa czynna do 16 marca 2019 r.