Wystawa dawnych i nowych figurek wojskowych

AKADEMIA RYCERSKA   11.04.-05.06.2017

Postacie wojowników, rycerzy i żołnierzy od stuleci zajmują ważne miejsce w dziecięcej wyobraźni. Jak wiele innych zabaw, także miniaturowe wojny toczone przy użyciu figurek były próbą oswojenia przez umysł dziecka zjawisk ze świata dorosłych.

Ci z kolei dostrzegali w tego rodzaju zabawie walory edukacyjne i wychowawcze. Żołnierzyki były ważną częścią zabawkowych arsenałów młodych arystokratów i następców tronu, wychowywanych na przyszłych żołnierzy i wodzów. Także dla mniej zamożnych dostępne były figurki z drewna, gliny i papieru. Popularność zyskały wykonane z cyny lub ołowiu żołnierzyki odlewane z uprzednio przygotowanych form.

W XIX w. oferta europejskich wytwórców figurek była odbiciem sytuacji międzynarodowej. Każdorazowym skutkiem wojen na Starym Kontynencie, jak i odległych konfliktów kolonialnych było pojawianie się w sprzedaży zestawów figurek odwzorowujących umundurowanie i uzbrojenie walczących armii. Na przełomie XIX i XX w. trwał istny wyścig zabawkowych zbrojeń. Produkowano wówczas ok. 20 milionów figurek żołnierzyków rocznie!

W drugiej połowie XX stulecia plastikowe żołnierzyki ostatecznie wyparły figurki wykonywane z metalu. W latach 60 XX w. zaniechano produkcji tradycyjnych żołnierzyków, ze względu na wzrost świadomości szkodliwego wpływu ołowiu na zdrowie człowieka. Serca dzieci zaczęły podbijać nowe rodzaje zabawek, zwłaszcza zestawy klocków Lego czy Playmobil, figurki postaci z filmów i komiksów, czy wreszcie gry komputerowe. Od tego czasu żołnierzyki pozostają głównie, choć nie wyłącznie, domeną dorosłych kolekcjonerów.

Trzon wystawy tworzy kolekcja figurek i pojazdów wojskowych, którą zgromadził Rafał Kaufhold, z zawodu scenograf filmowy. Jego zbiór liczy ok. 6000 figurek i ok. 100 pojazdów wojskowych. Uzupełnieniem ekspozycji są obiekty z Muzeum Miejskiego w Dzierżoniowie oraz Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu.

Fot. Dariusz Berdys