INTERWENCJA W CZECHOSŁOWACJI W 1968

Proces zmian politycznych, społecznych i gospodarczych zapoczątkowany w Czechosłowacji w styczniu 1968 r. i znany jako "Praska Wiosna", dość szybko wzbudził zaniepokojenie Związku Radzieckiego i innych państw bloku komunistycznego.

Interwencja zbrojna pięciu państw Układu Warszawskiego (Bułgaria, NRD, Polska, Węgry i ZSRR) rozpoczęła się 20 sierpnia 1968 r. Po godz. 22.00 na praskim lotnisku zaczęły lądować samoloty z sowieckimi komandosami. Już w nocy zaczęto zajmować budynki rządowe. Przywódców praskiej wiosny, na czele z Aleksandrem Dubczekiem internowano, a następnie wywieziono do Moskwy. Na wieść o tym Prezydium Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Czechosłowacji wydało uchwałę potępiającą inwazję i wzywającą obywateli do zachowania spokoju. Prezydent Ludwik Svoboda zaapelował do armii czechosłowackiej o niestawianie oporu.

Granice CSRS przekroczyło 250 tys. żołnierzy bułgarskich, polskich, sowieckich i węgierskich wyposażonych m.in. w 4 200 czołgów. Wojska NRD w obawie przed wydźwiękiem propagandowym zatrzymały się na granicy. Do Czechosłowacji wkroczyła specjalnie sformowana w tym celu 2. Armia Wojska Polskiego. Łącznie użyto blisko 25 tys. żołnierzy polskich, 647 czołgów i 566 transporterów opancerzonych. Dla uzasadnienia interwencji rozpętano w Polsce szeroką kampanię propagandową. Mimo oporu stawianego przez społeczeństwo czeskie i słowackie (w kilku miejscach doszło nawet do zaciętych walk ulicznych) w ciągu kilkudziesięciu godzin wojskom interwencyjnym udało się opanować wyznaczone pozycje. Likwidacja osiągnięć praskiej wiosny stawała się faktem.

Interwencja była naruszeniem suwerenności państwa, które dążyło do zreformowania systemu społeczno-politycznego zgodnie z wolą społeczeństwa bez udziału Związku Radzieckiego. Przywódcy ZSRR nie dopuszczali zmian systemu politycznego narzuconego państwom Europy Środkowo-Wschodniej czego dowodem była nie tylko akcja zbrojna w CSRS ale również wcześniejsze stłumienie powstania w NRD w 1953 czy rewolucji węgierskiej w 1956 roku. Na wystawie znajduje się bogaty zbiór fotografii i dokumentów, często prezentowanych po raz pierwszy, ze zbiorów IPN, Ośrodka KARTA, AAN, Archiwum Państwowego, Ossolineum, CAW i zbiorów prywatnych.


Otwarcie wystawy - 08.03.2007
Czynna do - 15.04.2007